«Өмір жолы». Мемлекет қайраткері Тұрар Рысқұлов | тұрар рысқұлов

«Өмір жолы». Мемлекет қайраткері Тұрар Рысқұлов

Тұрар Рысқұлов – мемлекет қайраткері. Ол 1894 жылы 26 желтоқсанда Жетісу облысы, Верный уезі Шығыс Талғар болысында дүниеге келген. Тұрардың өміржолына қатысты басқа дерек те бар. Қызы Сәуле Тұрарқызының айтуынша, жетімдік пен кедейлік қамытын ерте киіп, әділетсіздік көрген әкесі әдейі жасын 2 жылға үлкейтіп алғанын айтады. Яғни Тұрар 1896 жылы туған. Оның әкесі Рысқұл Жылқыайдарұлы 19 ғасырдың 80 жылдары патша әкімшілігінің озбырлығына шыдамай, Сырдария облысының Черняев уезінен (қазіргі Оңтүстік Қазақстан облысы Түлкібас ауданы) Верный уезіне қоныс аударып келген болатын. Жаңа қонысында да әділетсіздік көрген Рысқұл 1904 жылы желтоқсанда халыққа тізесі батқан Саймасай Үшкемпіров деген болысты атып өлтіреді. Түрмеге қамалған әкесі жалғыз ұлы Тұрарға өш алушылардың зияны тиер деп өзінің қасына алдыртады. «Түрме баласы» аталған Рысқұлов түрме үйлерін сыпырып, бастықтың атын айдап жүріп, орыс тілін үйренеді. Әкесі 10 жылға сотталып, Сахалинге жер аударылған соң Рысқұлов – «Қырғызбаев» деген жалған фамилиямен нағашыларының қолына келіп, Меркідегі орыстүземдік бастауыш мектепте оқиды. Түрмеде әкесі баласына өткен өмірін айтады. Араға жылдар сала Тұрар әке әңгімесін досы Мұхтар Әуезовке айтады. Ұлы жазушы сол әңгімеден «Қарашқараш оқиғасы» деген атақты туындысын жазып шығады. Осылай Тұрар әкесіне әңгімеден ескерткіш қояды.
1910 жылы Рысқұлов Пішпектегі 1дәрежелі ауыл шаруашылығы мектебіне қабылданып, оны 1914 жылы қазан айында баубақша өсіруші мамандығы бойынша бітіріп шығады. 1916 жылы жазда қазақ даласында ұлтазаттық көтеріліс басталған кезде Рысқұлов оқуын тастап, Әулиеата уезіндегі Меркі ауылына аттанды. Ол Меркіге келген кезде халық ашық бас көтерулерге шығып, жержерде қарулы қақтығыстар өрши бастаған болатын. Ол Аққөз Қосанұлы бастаған көтерілісшілердің ісәрекетіне ұйымдық сипат беріп, саяси бағдар сілтеді. Меркідегі көтерілістің өршіген кезінде Рысқұловты патша әкімшілігі тұтқындайды, бірақ оның ісәрекетінен кінә таба алмай, босатып жіберуге мәжбүр болады. 1917 жылғы Ақпан төңкерісінен кейін көктемде Рысқұлов Меркіге оралып, онда «Қазақ жастарының революциялық одағын» құрады. Осы жылы жазда Рысқұлов РСДЖП құрамына мүше болып қабылданды.
1918 жылы сәуірде Әулиеата уездік кеңесінің атқару комитеті төрағасының орынбасары болып сайланып, өз күшжігерін ашаршылыққа ұшыраған халықты төніп тұрған ажал тырнағынан арашалап қалуға, орыстар мен қазақтардың арасындағы қарымқатынасты реттеуге, кеңестерге жергілікті халық өкілдерін көптеп тартуға жұмсады. Әулиеата уездік төтенше комиссия ұйымдастырып, қарулы отрядпен бірге уезді аралап, орыстар мен қазақтардың өзара қырқысын тиюға, контрибуция ретінде тартылып алынған қазақтардың малмүліктерін өздеріне қайтарып бергізуге тырысты. Рысқұловтың ықпалымен Әулиеата уездік кеңесінің құрамы мен жұмыс тәсілі тез өзгере бастады.
1920 жылы 21 қаңтарда Рысқұлов Түркістан Орталық атқару комитетінің төрағасы болып сайланды. 1924 жылы 4 ақпанда РКП(б) ОК шешіміне орай Рысқұлов Коминтерн атқару комитетінің құрамына қызметке жіберілді. Коминтерн атқару комитетінің ОрталықШығыс бөлімі меңгерушісінің орынбасары болып бекітілді. 1924 жылы жазда Коминтерн атқару комитетінің Моңғолиядағы өкілетті өкілі болып тағайындалды. Ол онда Моңғол Халық Республикасының аяғынан нық тұрған мемлекеттік ретінде қалыптасуына зор еңбек сіңірді. Ол Моңғолия Конституциясының жобасын әзірлеуге атсалысты. Моңғолия астанасының атын Уланбатор (Қызылбатыр) деп қоюды ұсынған Рысқұлов болатын.
1926 жылы наурызда Рысқұлов Қазақстанға жіберіліп, Қазақ өлкелік БК(б)П комитетінің Баспа бөлімінің меңгерушісі қызметіне тағайындалды. Осы жылы 19 сәуірде Рысқұлов Қазақ өлкелік БКП (б) комитеті қаулысымен «Еңбекші қазақ» газетінің жауапты редакторы болып бекітілді. Көп ұзамай 31 мамырда Бүкілодақтық орталық атқару комитетінің қаулысымен Ресей Федерациясы Халық комиссарлары кеңесі төрағасының орынбасары болып бекітілді.
1937 жылы 21 мамырда Кисловодскіде демалыста жүрген Рысқұлов «пантүрікшіл», «халық жауы» деген айыппен тұтқынға алынды. Кеңестік қуғынсүргінге ұшыраған Рысқұлов Мәскеу түрмесінде жүрек ауруынан қайтыс болды. Рысқұловтың әйелі Әзиза да кеңестік қуғынсүргін құрығына ілігіп, АЛЖИРде 18 жыл айдауды бастан кешті. Ұлы Ескендір түрмеде қайтыс болды. Рысқұлов есімі КСРО Әскери коллегиясы Жоғарғы Сотының шешімімен 1956 жылы 8 желтоқсанда ақталды.

Тұрар Рысқұлов

Еркін Рақышевтін деректі фильмі

26 желтоқсан Тұрар Рысқұлов дүниеге келген күн

© 20132014 «Таңшолпан» ақпараттысазды бағдарламасы. Барлық құқықтары қорғалған
Әр таң сайын «Қазақстан» Ұлттық арнасының шымылдығын ашатын «Таңшолпан» ақпараттысазды бағдарламасы жаңа маусымын бастады. Үш сағат бойы тікелей эфирде сан алуан тақырыпты қамтып, ұланғайыр қазақ даласының түкпіртүкпіріне ән мен жырдан шашу шашады.
Әсерлі әңгіме, әуезді ән, қызықты дерек, танымдық сюжет, әлемдік ақпарат, жағымды жаңалық мұның бәрі «Таңшолпанда».

http://tankaz.kz

Біз әлеуметтік желілердеміз:

https://facebook.com/tankaz.kz
https://twitter.com/tankaz_kz
http://my.mail.ru/mail/kaiyrly_tan20
http://vk.com/tansholpantv
http://instagram.com/tankaz_kz
https://plus.google.com/u/0/116321195791204573058

Турар Рыскулов (Тұрар Рысқұлов), 1984 год

Турар Рыскулов, 1984 год Тұрар Рысқұлов

Тұрар Рысқұлов туралы телехикая түсіріліп жатыр

КАНАЛҒА ТІРКЕЛ / ПОДПИШИСЬ НА КАНАЛ: https://www.youtube.com/c/KhabarTANYM?sub_confirmation=1

АРНАМЫЗДЫҢ ҮЗДІК ЖОБАЛАРЫ / ТОПОВЫЕ ПРОЕКТЫ КАНАЛА:
«Таңғы хабар» ақпараттықтанымдық бағдарламасы

«Баспанаға бағыт»

«Pro Sport»

TańǵyHabarТаңғыХабар ХабарБағдарламалар ХабарTANYM

Тұрар Рысқұлов көшесі

Көше Астана қаласындағы Сарыарқа ауданында Есіл өзені маңында орналасқан. Ұзындығы 605 метрге жетеді. Бұрын Красноармейская көшесі болып орналасқан. 1998 жылы бұл бағыт қазақ тарихындағы белгілі тұлға, саясаткер Тұрар Рысқұловтың атымен аталады. Подписывайтесь на «Хабар 24»:
https://www.youtube.com/c/tv24kz
Наш сайт https://24.kz
Facebook https://www.facebook.com/tvkhabar24/
Instagram https://www.instagram.com/tvkhabar24/
Telegram https://t.me/tvkhabar24
Twitter https://twitter.com/tvkhabar24
Vkontakte https://vk.com/tvkhabar24

Жамбыл облысының Тұрар Рысқұлов ауданында бірқатар елді мекенді су шайып кетті

Өзенкөлдерден алшақ орналасқан ауылдарға қауіп төндірген еріген қар мен жаңбыр суы. Күннің күрт жылуына байланысты қауіптің беті әлі қайтқан жоқ. Тасқынның алдын бөгеу үшін барлығы 19 техника мен 150ден астам адам жұмылдырылды. 350 қап құм қаланып, 2 мың текше метр су шығарылған. Ағын судың бағытын бақылау үшін арнайы кезекшілік ұйымдастырылды. Көпірлер мен жолдарда қалпына келтіру жұмыстары әлі де жалғасып жатыр. Тасыған судан баспанасы бүлініп, зардап шеккендер жоқ. Тұрғындардың суға ағып кеткен аздыкөпті тұқымдық астығын аудан басшылығы береміз деп отыр. «Жазық даладағы елді мекендерді су басуы – мұнда жарты ғасырдан кейін қайталанып тұр», дейді тұрғындар.

Тұрар Рысқұлов Ұланбатыр

«АУЫЛДАСТАР». Түркістан облысы, Тұрар Рысқұлов ауылы

Қазақстан https://qazaqstan.tv/
Facebook https://www.facebook.com/qazaqstantv
VK https://vk.com/qazaqstan_tv
Twitter https://twitter.com/qazaqstan_tv
Instagram https://www.instagram.com/qazaqstantv/
Telegram https://t.me/qazaqstantv

Qazaqstan TV мобильді қосымшаны жүктеп алыңыз:
AppStore https://itunes.apple.com/kz/app/qazaqstantv/id1332605258?mt=8
Google Play https://play.google.com/store/apps/details?id=biz.galamat.qazaqstannews

Youtubeтағы арнамызға мына сілтеме https://bit.ly/2M6mlcu бойынша жазылып, ең танымал, ең пайдалы, ең қызықты видеоларды тамашала.
Арнаның ең танымал жобалары:
Қазақстанның ең үздік әзілсықақ шоуы «Әзіл әлемі»
https://www.youtube.com/watch?v=YM9O5kATQns&list=PLngdzEyKAHx8RR4kKQY1P_DaMX9_SDK8L
Қазақстан КВН Одағы «Жайдарман»
https://www.youtube.com/watch?v=IN7k_aRmYA&list=PLngdzEyKAHx_3I6Q8JJecYLP0m_tMFdrc
Танымал отбасылық сериал – «Жаңа қоныс» https://www.youtube.com/playlist?list=PLngdzEyKAHx8JcvyG9N4XqmFgUTJklF0U

(c) 20092018, Қазақстан Ұлттық арнасы https://qazaqstan.tv/

Тұрар Рысқұлов ҚАЙДА???